معرفی آموزش

 

 

فعاليت هاي آموزشي
 
فلسفه همواره يکي از ماده هاي ثابت درسي همه رشته هاي آموزشي مؤسسه بوده است. علاوه بر اين، تا به حال يازده دوره کارشناسي «معارف اسلامي و فلسفه»، نه دوره کارشناسي ارشد فلسفه و سه دوره دکتري فلسفه در مؤسسه برگزار شده، و دو دوره دکتري نيز به تازگي آغاز شده است. تا کنون، 1166نفر از دوره کارشناسي، 79 نفر از دوره کارشناسي ارشد، و 22 نفر از دوره دکتري فارغ التحصيل گشته اند؛ و در حال حاضر، 123 نفر در دوره کارشناسي، 20 نفر در دوره کارشناسي ارشد و 16 نفر در دوره دکتري مشغول به تحصيل هستند.
 
1-4. مقاطع آموزشي
رشته فلسفه، همانند ساير رشته هاي مؤسسه‌، در سه مقطع کارشناسي، کارشناسي ارشد، و دکتري برگزار مي شود. محتواي علمي و پژوهشي مقاطع سه گانه متناسب با نياز و توانمندي هاي دانش پژوهان اين مقاطع تنظيم گرديده است؛ به گونه اي که سه سطح متفاوت علمي براي دانش پژوهان مؤسسه در نظر گرفته شده است:  
 
1-1-4. کارشناسي
سطح اول(کارشناسي) سطح دانش آموزي و آشنايي با انديشه هاي فلسفي و حِکمي است. در اين مرحله، دانش پژوه هم با سير اجمالي ديدگاه ها و مکاتب شرق و غرب، و هم با محکم ترين آراء و انديشه هاي فلسفه اسلامي آشنا مي شود؛ مفاهیم، مسائل و روش استدلال فلسفی را می آموزد؛ با ضرورت، اهداف و کاربردهای مباحث فلسفی در گستره وسیع نیازهای فکری، دینی، عملی و اجتماعی آشنایی حاصل می کند؛ خطرات افکار و مکاتب باطل فلسفی را می شناسد؛ و بالأخره، با حُسن استفاده و سوء استفاده هایی که از فلسفه و نظریات فلسفی می شود آشنایی پیدا می کند. علاوه بر این، توان پاسخگویی به شبهات اصلی اعتقادی و فلسفی را تحصیل می کند. ضمناً منابع، سرفصل ها و آموزش های این مرحله به گونه ای است که دانش پژوه را برای  رفع نیاز و انجام تحقیقات شخصی در موضوعات مورد علاقه، توانمند می سازد.
مهم ترین موضوعات تخصصی که در دوره کارشناسی رشته فلسفه مؤسسه مورد توجه قرار می گیرند، عبارتند از: منطق قدیم و جدید؛ معرفت شناسی؛ فلسفه اسلامی در هر سه مشرب آن، یعنی: حکمت مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه(با محوریت کتاب های: فلسفه مقدماتی، آموزش فلسفه و نهایه الحکمه، قسمتی از شرح اشارات و تنبیهات، حکمه الاشراق، و نیز بخش هایی از اسفار)؛ تاریخ فلسفه غرب(از آغاز تا دوره معاصر)؛ تاریخ فلسفه اسلامی(از آغاز تا دوره معاصر)؛ کلام اسلامی(اعم از کلام جدید و قدیم)؛ فلسفه دین؛ فلسفه علم؛ فلسفه علوم انسانی؛ فلسفه اخلاق؛ فلسفه حقوق؛ علم النفس فلسفی؛ عرفان اسلامی و نیز آشنایی با متون عربی و انگلیسی فلسفه.
 
2-1-4.  کارشناسي ارشد
در سطح دوم (کارشناسی ارشد)، که مرحله دانش افزایی است، دانش پژوه ضمن تکمیل، توسعه و تعمیق اطلاعات فلسفی خود،  توانایی پاسخ به شبهات و پرسش های دیگران را- علاوه بر رفع نیاز های شخصی اش- به دست می آورد. توانایی بررسی مکاتب و نظریاتی که در فلسفه اسلامی مؤثر بوده اند را پیدا می کند و نیز از عهده  تدریس کتاب های سطح اول بر می آید.
عناوین درسی تخصصی که در دوره کارشناسی ارشد رشته فلسفه مؤسسه مورد توجه قرار می گیرند، دو گونه اند: الزامي؛ شامل: فلسفه مشاء، حکمت اشراق و حکمت متعالیه(مجموعاً به ارزش 6 واحد)، فلسفه افلاطون، فلسفه ارسطو، فلسفه دکارت، فلسفه کانت، فلسفه هگل، فلسفه اگزیستانس و تفسیر متون فلسفی(مجموعاً به ارزش 14 واحد)؛ و اختیاري؛ شامل: 24 عنوان درسی، از جمله: فلسفه افلوطین، اسپینوزا، لایب نیتس، فلسفه های تحلیلی و زبانی، فلسفه های تجربی انگلستان، فلسفه های شرقی چین و هند، عرفان نظری، فلسفه های مضاف(مانند: فلسفه هنر، فلسفه اخلاق، فلسفه علم، فلسفه سیاست، فلسفه حقوق و فلسفه تاریخ)، اخلاق، زبان لاتین، زبان یونانی، متون عربی و انگلیسی فلسفی.
گروه فلسفه در نظر دارد مطابق با نیازهای آموزشی و پژوهشی خود، به تدریج، شش گرایش را در کارشناسی ارشد و به دنبال آن، در مقطع دکتری راه اندازی کند. اين گرایش ها عبارت اند از: هستی شناسی، معرفت شناسی، علم النفس فلسفی، منطق، فلسفه اخلاق و فلسفه علوم انسانی.
 
3-1-4. دکتري
سطح سوم (دکتری)، که پس از گذراندن دو مرحله قبلی آغاز می شود، مرحله تخصص و نظریه پردازی است. در این سطح برنامه های آموزشی و پژوهشی به گونه ای ارائه می شوند که دانش پژوهِ فلسفه را به سمت توانایی بررسی نقادانه مکاتب و دیدگاه های انحرافی در حوزه اعتقادیات، تحلیل و بررسی انتقادی مکاتب و نظریات مربوط به علوم انسانی، ابداع نظریه، نظریه پردازی در حوزه مبانی فلسفی علوم انسانی و خلق مبنای فلسفی بر اساس اصول و روش متقن فلسفی، سوق دهند.
در این مقطع، تا کنون، دو گرایش تعریف و اجرا شده اند: گرایش فلسفه تطبیقی و گرایش حکمت متعالیه. و دو گروه جديد با گرايش فلسفه تطبيقي  و حکمت متعالیه نيز در حال اجرا است. برخی از عناوین تخصصی گرایش حکمت متعالیه از این قرار اند: حکمت مشاء؛ حکمت اشراق؛ عرفان نظری؛ کلام اسلامی؛ وجود شناسی؛ جواهر و اعراض؛ نفس و معاد؛ ربوبیات؛ فلسفه غرب از یونان باستان تا دوره معاصر؛ روش شناسی در فلسفه؛ معرفت شناسی؛ فلسفه ذهن و فلسفه دین. پاره‌ای از عناوین تخصصی گرایش فلسفه تطبیقی نيز عبارت اند از: معرفت شناسی؛ فلسفه تحلیلی زبان؛ وجود و عدم؛ علیت؛ تغییر و حرکت؛ زمان و مکان؛ اثبات وجود و صفات خداوند؛ خدا و جهان آفرینش؛ نفس و بدن؛ مرگ و جاودانگی و فلسفه ارزش ها.
 
تذکر دو نکته
1. محتوای مقاطع سه‌گانه تحصیلی، بر اساس ضرورت‌هایی که توضیحش گذشت، و نیز نیازهای نو به نو جامعه اسلامی و حوزه های علمیه تعیین می شود. به همین روی، هرگاه ضرورت و نیازی جدید احساس شود، محتوای دوره ها به تناسب آن به روز و تازه می گردد تا دانش پژوهان هم در فضای مباحث نو قرار گیرند و هم زمینه انجام درست وظایفشان در قبال آموزه های دینی و امت  اسلامی فراهم آید.
2. دلیل آموزش فلسفه های غیر اسلامی، در مقاطع مختلف تحصیلی، آن است که، اولاً: مقصود صاحبان این فلسفه ها به درستی فهم شود؛ ثانیاً: مطالب حق و مثبت موجود در این فلسفه ها جذب گردد؛ ثالثاً: زمینه نقد و ردّ عقلی مطالب نادرست آنها فراهم آید؛ رابعاً: از تکرار اشتباهات آنها جلوگیری شود؛ و خامساً: موضع اشتباه آنها بر اساس مبانی صحیح فلسفه اسلامی تصحیح گردد.